Wiadomości

Joanna Dolecka
03 kwietnia 2024

Wybory samorządowe 2024 w Chełmnie. Artur Mikiewicz odpowiada na pytania o miasto

Artur Mikiewicz, kandydat na burmistrza Chełmna w wyborach samorządowych 2024/ Fot. Facebook Artura Mikiewicza Artur Mikiewicz, kandydat na burmistrza Chełmna w wyborach samorządowych 2024/ Fot. Facebook Artura Mikiewicza

DEBATA WYBORCZA 2024 W CHEŁMNIE. Przed wyborami samorządowymi zadaliśmy kandydatom na burmistrza miasta pytania na tematy zgłaszane przez mieszkańców. Zachęcamy do poznania obu kandydujących, by 7 kwietnia wybrać jak najlepiej. Oto odpowiedzi Artura Mikiewicza (od 2018 roku burmistrza Chełmna).

Które projekty: od pomysłu, przez zdobycie środków, po zakończoną realizację są w 100 procentach realizacją pana i podległych panu urzędników?

- Realizacja szeregu projektów infrastrukturalnych, zacznijmy od dróg, które zostały rozpoczęte od projektu drogowego, poprzez pozyskanie środków zewnętrznych, po wykonanie inwestycji, są to ulice: Wybudowanie i Owsiana, Dworzyska, Lawendowa, os. Skłodowskiej, Jastrzębskiego (od Biskupiej do rzeki Browiny), Kilińskiego, drogi na starówce: Wodna, Dominikańska, Klasztorna, część 22 Stycznia, Poprzecznej i Rycerskiej. Drogi, które mają zabezpieczone finansowanie na ten rok: Kościuszki i Krótka (umowa na realizację podpisana), Brzozowa (wkrótce otwieramy oferty w przetargu) oraz Gorczyckiego z os. 750-lecia (czekamy na wydanie pozwolenia na budowę w procedurze ZRID).

Projekty przygotowane, oczekujące na dofinansowanie, ulice: Bociania, Łąkowa, Panieńska, Polna, czy Łunawska. Przygotowaliśmy projekty, pozyskanie środków oraz wykonanie projektów szeregu przejść dla pieszych (w bieżącej kadencji wyremontowaliśmy 12 w ramach dedykowanego programu poprawy bezpieczeństwa pieszych) m. in. na ul. Kamionka przy Studziennej, na ul. Osnowskiej przy Szpitalu, na ul. Toruńskiej przy Dino oraz przy Cmentarzu Parafialnym, na ul. Dworcowej przy dawnym Dworcu PKS, przy Rondzie oraz przy PKO, na ul. Młyńskiej przy Kościuszki, na ul. Kościuszki przy Młyńskiej, na ulicach Łunawskiej oraz Szosie Grudziądzkiej przy ul. Kolonia Wilsona oraz na ul. Planty Kolejowe.

W bieżącej kadencji przygotowaliśmy projekty, pozyskaliśmy środki na realizację oraz zrealizowaliśmy działania kubaturowe dotyczące: wymiany stolarki okiennej w miejskich halach sportowych, kompleksowej wymiany oświetlenia we wszystkich szkołach oraz budynku urzędu miasta, budowy windy w budynku urzędu miasta, budowy instalacji fotowoltaicznej w kompleksie SP nr 4, modernizacji budynku restauracyjnego dawnego ECWM (a obecnego ZAZ) nad Jeziorem Starogrodzkim (w porozumieniu z gminą Lisewo).

Naszym projektem jest stworzenie Klastra Usług Społecznych oraz Chełmińskiej Dzielnicy Społecznej w kompleksie dawnej jednostki wojskowej na ulicy Biskupiej. Pozyskaliśmy środki oraz zrealizowaliśmy pierwszy etap prac, w ramach którego zrealizowano sieć wodociągową, sieć kanalizacji sanitarnej i kanalizacji deszczowej, jak również urządzono przestrzenie publiczne w tym drogi, chodniki, parkingi oraz ogólnodostępny park sensoryczny.

Naszym projektem od początku do końca również były działania związane z uspójnieniem sieci transportu zrównoważonego, w ramach tego działania zrealizowaliśmy projekt, pozyskaliśmy finansowanie oraz zrealizowaliśmy inwestycje: chodnik wraz z oświetleniem na tzw. Hajratce, ścieżkę pieszo-rowerową wraz z oświetleniem od Plant Kolejowych do ul. Brzoskwiniowej, jak również oświetlenie ścieżki od Plant Kolejowych do ul. Przemysłowej.

Projekty, dla których dokumentacje zastaliśmy w urzędzie, które poddaliśmy odnowieniu oraz dla których pozyskaliśmy finansowanie to: dokończenie remontu ul. Osnowskiej, dokończenie ścieżki nad jezioro - od cmentarza komunalnego do jeziora, blok komunalny przy ul. Rycerskiej 37, modernizacja oczyszczalni ścieków, jak również projekt Grudziądzkiej 36. W każdym z tych projektów po naszej stronie było zarówno pozyskanie finansowania, przeprowadzenie procedur przetargowych i realizacji poszczególnych inwestycji.

Wśród przygotowanych lub przygotowywanych przez nas dokumentacji z myślą o realizacji w zbliżającej się kadencji są: projekt utworzenia filii Tęczowego Zakątka w kompleksie SP nr 2 w Chełmnie, projekt modernizacji ChDK, projekt restauracji ratusza, projekt restauracji Bramy Grudziądzkiej oraz elewacji kościoła farnego, budowy budynku mieszkalnego Biskupia 23 (35 mieszkań społecznego budownictwa czynszowego), adaptacja budynku Biskupia 24 (ponad 50 mieszkań komunalnych oraz wspomaganych), adaptacje budynków w kompleksie dawnej jednostki na cele Klastra Usług Społecznych, modernizacja dawnego ECWM na cele rozwoju aktywności ZAZ (II etap), zagospodarowanie rekreacyjne ośrodka Nad Jeziorem Starogrodzkim, czy budowa windy przy SP nr 4 oraz rozbudowa SkateParku o II etap.

Czy biorąc pod uwagę specyfikę miasta, tj. miasto Chełmno jest specyficzną enklawą otoczoną gminami ościennymi, co pan sądzi o połączeniu dwóch jednostek, czyli gminy i miasta Chełmna w jeden organ, tak jak jest to np. w Świeciu.

- Podział administracyjny w rejonie Chełmna jest nietypowy. Jest tutaj reguła związana z dawnymi województwami. W dawnym województwie bydgoskim tworzono gminy miejsko-wiejskie (z wyłączeniem Bydgoszczy, Inowrocławia i Chojnic, jako największych miast dawnego województwa bydgoskiego). W dawnym województwie toruńskim przyjęto założenie o tworzeniu rozdzielnych gmin miejskich i wiejskich, tak było nie tylko w Chełmnie, ale również Brodnicy, Wąbrzeźnie, Golubiu-Dobrzyniu oraz Chełmży.

Najbardziej „rażącym” punktem są dwie gminy Kowal w dawnym województwie włocławskim. Gmina wiejska Kowal ma niespełna 4 tys. mieszkańców. Miasto Kowal, będące stolicą obu gmin liczy niespełna 3 tys. 300 mieszkańców. Łączenie gmin jest niezwykle trudnym zadaniem. Uwzględniając, że w 2022 roku zakończyliśmy procedurę zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, a 20 marca 2024 roku Rada Miasta Chełmna przyjęła zmianę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla ponad 1/3 przestrzeni miasta Chełmna, rozwój przestrzenny Chełmna jest zabezpieczony na długie lata. Mądre zapisy planistyczne zapewniają nam rozwój w naszych granicach administracyjnych.

Ewentualne zmiany granic administracyjnych powinny zostać podjęte na szczeblu centralnym. Naszą wolą jest rozwijanie współpracy z ościennymi gminami, ta współpraca dzisiaj jest bardzo dobra i widzimy nowe pola współpraca przed nami.

Czy planuje pan przyłączenie w obręb administracyjny miasta terenów jakiejkolwiek gminy graniczącej z Chełmnem?

- W 2022 roku zakończyliśmy procedurę zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, 20 marca 2024 roku Rada Miasta Chełmna przyjęła zmianę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla ponad 1/3 przestrzeni miasta Chełmna. W granicach naszego miasta mamy bardzo duże rezerwy pod rozwój budownictwa jedno i wielorodzinnego, ale również usług czy przedsiębiorczości. Chełmno ma ogromny potencjał, obecnie stworzyliśmy zasady planowania przestrzennego, które zapewniają długofalowy, wielofunkcyjny rozwój przestrzenny naszego miasta.

Chełmno wkracza na ścieżkę rozwoju w obecnych granicach, nie potrzebuje zmian granic administracyjnych.

Czy bierze pan pod uwagę kursy busa na cmentarz komunalny, który podlega miastu?

- Jest to jeden z punktów wprost wskazanych w programie Komitetu Wyborczego Wyborców Chełmno-Miasto Mieszkańców, cytuję: „Wprowadzimy całoroczne przejazdy komunikacją miejską umożliwiające dotarcie do ośrodka nad Jeziorem Starogrodzkim, cmentarza komunalnego oraz Osiedla Rybaki.” Zachęcam do zapoznania się z całym programem, w tym dotyczącym rozwoju transportu publicznego: miastomieszkancow.eu.

Czy planuje Pan dofinansowanie busów na linii Chełmno-Świecie i co zamierza pan zrobić w celu poprawienia komunikacji publicznej między tymi miejscowościami (miejscowości dzieli kilka kilometrów, a komunikacja publiczna słabo jest zorganizowania, nie ma dojazdu do pracy na godz. 6)?

- Warto wiedzieć, że za transport międzypowiatowy odpowiada samorząd województwa. Dlatego prowadzimy i nadal chcielibyśmy prowadzić rozmowy na temat poprawy oferty transportu regionalnego. Ten punkt znajduje się w naszym programie wyborczym; cytuję: „Będziemy dążyć do poprawy oferty komunikacji regionalnej, szczególnie weekendowych połączeń do Bydgoszczy, Torunia, Grudziądza oraz Świecia, jak również dowiązania Chełmna do linii kolejowej w Terespolu lub Laskowicach Pomorskich wraz z integracją z kolejowym rozkładem jazdy pociągów.

Co zamierza pan zrobić w sprawie zabezpieczenia najważniejszej potrzeby mieszkańców Chełmna, jaką jest zdrowie? Zabezpieczenie zdrowia naszych dzieci to podstawa, a w mieście nie mamy oddziału dziecięcego, brakuje też specjalistów i niezbędnego w tych czasach wsparcia psychologicznego. Chodzi o konkretny plan działań co do realizacji programów z zakresu profilaktyki zdrowotnej oraz informację czy zamierza się pan porozumieć ze starostą w sprawie partycypowania w kosztach i wspólnych działań z zakresu dostępu mieszkańców do leczenia.

- Zanim odpowiem, proszę, abyśmy mieli świadomość, że za lecznictwo na terenie Chełmna odpowiadają starostwo powiatowe, prowadzące POZ i szpital oraz jeden niepubliczny POZ, a nie urząd miasta. Tym niemniej jako burmistrz podejmowałem rozmowy ze starostwem, przy udziale dyrekcji chełmińskiego szpitala oraz przewodniczącego Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych i przedstawiciela Niepublicznego POZ Twój Lekarz, które dotyczyły współpracy między placówką publiczną i niepubliczną oraz kryzysu kadrowego w obszarze zdrowia. Co do planu działań w zakresie profilaktyki, przypomnę, że za naszej kadencji zostały przeprowadzone badania w zakresie wad postawy u dzieci w wieku wczesnoszkolnym.

Wyniki zostały przekazane rodzicom lub opiekunom prawnym dzieci. W kolejnych latach należałoby kontynuować przedsięwzięcia w obszarze profilaktyki. Profilaktyka zdrowotna powinna być prowadzona w ścisłej współpracy miasta, powiatu i okręgowych izb. Do tej pory istniały dedykowane programy, z których mogli w chełmińskich przychodniach korzystać mieszkańcy. W rozpoczynającej się nowej perspektywie funduszy europejskich jest pula środków na działania w obszarze zdrowia. W kwestii wsparcia psychologicznego, zatrudniamy w naszych placówkach edukacyjnych psychologów. W programie wyborczym ugrupowania Chełmno-Miasto Mieszkańców proponujemy rozwój tego wsparcia.

W Chełmnie działa również powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna. Dostęp do usług wsparcia psychologicznego będzie rósł, gdyż w przyszłości w ramach Klastra Usług Społecznych powstanie centrum pomocy psychologicznej dla dzieci, młodzieży i dorosłych, a także zwiększy się zakres usług społecznych, opiekuńczych i zdrowotnych. Praca na rzecz zdrowia mieszkańców to także mądre kształtowanie prawa miejscowego, które pozwoli na dalszy rozwój chełmińskich placówek zdrowotnych. To także działania wpływające na dobrą jakość życia w Chełmnie, aby było to miejsce do życia dla tak bardzo potrzebnych kadr służby zdrowia. Jestem w regularnym dialogu z panią dyrektor chełmińskiego szpitala, jak również kadrą placówek niepublicznych. Staram się odpowiadać na podejmowane przez nich wyzwania i problemy. Na to wsparcie mogą i będą państwo mogli nadal liczyć.

Co pan myśli o remoncie i rozbudowie amfiteatru?

- Ten punkt znajduje się w naszym programie wyborczym cytuję: „Będziemy dążyć do modernizacji chełmińskiego amfiteatru jako elementu zielonego szlaku wzdłuż rzeki Browiny.” Sam mam sentyment do tego miejsca i wiele pozytywnych wspomnień z nim związanych. Mam również świadomość, że w to miejsce nie będziemy mogli przenieść dużych, miejskich inicjatyw – zupełnie szczerze nie chcielibyśmy. Realizacja wydarzeń na rynku przekłada się bezpośrednio na liczbę klientów w lokalach chełmińskiej starówki. To jest oczekiwany kierunek, aby życie rozwijało się na starym mieście. Lokalizacja wydarzeń w amfiteatrze tego efektu nie przyniesie. Na kameralne wydarzenia fantastyczne są również Osada Rycerska, która jest objęta niesowitą troską przez Zastęp Rycerski. Wartościową przestrzenią są również Nowe Planty. Amfiteatr uważam, że może być kolejnym punktem spotkań mieszkańców i realizowania familijnych inicjatyw. Proponujemy, aby stał się elementem zielonego szlaku wzdłuż rzeki Browiny, prowadzącego od Parku Słowackiego doliną rzeki aż do ul. Jastrzębskiego i Jeziora Starogrodzkiego. To wizja do budowania na długie lata, jednak krok po kroku realna do osiągnięcia.

Kiedy służby miejskie uprzątną miejsce spotkań młodzieży – teren za osiedlem przy ul. Polnej?

- Czyste Chełmno to nasza wspólna sprawa, nasze służby miejskie sprzątają Chełmno każdego dnia, również w dni świąteczne. Nie zgadzajmy się na zaśmiecanie przez kogokolwiek, reagujmy, gdy widzimy zanieczyszczanie naszego miasta. Staramy się reagować na wszystkie sygnały zgłaszane przez mieszkańców. Liczę, że w kwietniu poradzimy sobie między innymi ze wskazanym punktem.

Kiedy dzieci doczekają się na osiedlu 750-lecia boiska wielofunkcyjnego?

- Na osiedlu 750-lecia niewiele jest gruntu komunalnego, na którym moglibyśmy takie boisko ulokować. W trakcie spotkania konsultacyjnego na os. 750-lecia podjęliśmy bardzo ciekawą dyskusję na ten temat. Pojawiła się propozycja organizacji boiska sportowego na ul. Gorczyckiego na terenie tzw. Piaset. Uważam to za doskonały pomysł, który zaspokoi oczekiwania ww. osiedla, ale również odpowie na potrzeby planowanych do realizacji obiektów przy ul. Gorczyckiego. Ta część miasta będzie się rozwijała dynamicznie, uważam, że jest to priorytet w zakresie uzupełnienia infrastruktury sportowej i rekreacyjnej, możliwy do realizacji w zbliżającej się kadencji.

W jaki sposób zmieniły się okoliczności lub wymagania administracyjne w naszym mieście, które doprowadziły do konieczności utworzenia stanowiska zastępcy burmistrza w obecnej kadencji, biorąc pod uwagę, że przez poprzednie kilkanaście lat miasto funkcjonowało bez tego stanowiska? Proszę o wyjaśnienie, jakie czynniki przyczyniły się do tej decyzji, jakie są prognozowane korzyści z tego wynikające oraz jaki jest koszt zatrudnienia zastępcy (łącznie, od chwili zatrudnienia do kwietnia 2024)?

- Uwzględniając obowiązujące w Polsce prawo, powołanie zastępcy burmistrza ma charakter obligatoryjny, czyli obowiązkiem burmistrza jest powołanie zastępcy, o czym mówi jednoznacznie Art. 26a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Potwierdzają to dodatkowo wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 2014 r. (II PK 24/14), czy szereg wystąpień pokontrolnych Regionalnych Izb Obrachunkowych z całego kraju. Chciałbym ponadto podkreślić, że zgodnie ze strukturą organizacyjną Urzędu Miasta Chełmna, funkcja zastępcy burmistrza jest połączona z dwiema funkcjami kierowniczymi. Zastępca burmistrza kieruje pracą Referatu Gospodarowania Nieruchomościami (do niedawna był to odrębny etat), jak i Referatu Komunikacji Społecznej, Promocji i Sportu, w którego ramach funkcjonuje Chełmiński Inkubator Organizacji Pozarządowych Grudziądzka 36.

Powołanie zastępcy burmistrza miało na celu nie tylko wypełnienie ustawowego obowiązku, ale również zwiększenie zdolności organizacyjnych urzędu w zakresie rozwoju przestrzennego oraz pozyskiwania środków zewnętrznych. Powołanie na to stanowisko Piotra Murawskiego jednoznacznie odpowiedziało na zakładane cele. W toku pracy samodzielnie sporządził szereg wniosków o dofinansowanie, z których duża część zakończyła się uzyskaniem dofinansowania. Mogę z czystym sumieniem powiedzieć, że to była inwestycja z bardzo szybką stopą zwrotu, gdyż na każdą złotówkę środków przeznaczonych na wynagrodzenie zastępcy, do kasy miasta wpłynęło wielokrotnie więcej środków pozyskanych z zewnątrz. Jako podstawowe wymienię tylko trzy: środki pozyskane na powołanie ChSIM, środki pozyskane na budowę bloku przy Rycerskiej 37 oraz na projekt społeczny „Współpracujemy…”, każdy z tych wniosków wyszedł spod ręki Piotra Murawskiego. Jednocześnie wykonywał szereg zadań, zarówno z zakresu gospodarowania nieruchomościami i gospodarki mieszkaniowej, koordynacji współpracy pomiędzy komórkami inwestycyjnymi i gospodarki komunalnej miasta, jak również kultury i promocji Chełmna, a jednocześnie pełnił funkcję zastępcy. To była bardzo dobra inwestycja.

Jaki był powód zaniechania budowy kameralnego bloku komunalnego na działce miasta na ul. Słowiczej i co się dzieje obecnie z działką miasta na ul. Słowiczej?

- Przy ul. Słowiczej nigdy nie był planowany budynek komunalny. Podjęliśmy temat budowy budynku wielorodzinnego w formule społecznego budownictwa czynszowego (analogiczne do formy spółdzielczej).

Ze względu na bardzo nieprzychylne nastroje społeczne względem tej inwestycji przenieśliśmy projekt na ul. Biskupią 23. Wniosek o pozwolenie na budowę w nowej lokalizacji został złożony jeszcze w 2023 roku, lada dzień powinno zostać wydane, to również ostatni element potrzebny do zatwierdzenia finansowania budowy ze środków Banku Gospodarstwa Krajowego oraz Krajowego Zasobu Nieruchomości. Działka przy ul. Słowiczej pozostaje we własności miasta.

Jaką pan oferuje pomoc właścicielom mieszkań w związku z ogromnymi problemami z lokatorami lokali z zasobów miasta, którzy nie potrafią żyć w społeczeństwie (zaniedbują dzieci, uprzykrzają życie innym lokatorom, sprowadzają podejrzane towarzystwo, nie dbają o przestrzeń wspólną)? Czy takie mieszkanie będzie mogła wykupić np. wspólnota?

- Rolą gminy jest to, aby zapewnić podstawowe potrzeby również najuboższym mieszkankom i mieszkańcom naszego miasta. W celu usprawnienia działań społecznych, w tym włączenia społecznego do życia naszej społeczności, rozwijamy usługi społeczne oraz opiekuńcze. Kolejnym krokiem, który jest obecnie negocjowany z urzędem marszałkowskim jest przekształcenie naszego MOPS w Chełmińskie Centrum Usług Społecznych. To zmiana w zakresie proponowanych usług, która większy nacisk kładzie właśnie na pracę z mieszkańcem, która jest najważniejsza.

Wspólnie z naszą spółką mieszkaniową ChSIM Sp. z o.o. opracowaliśmy plany dotyczące gospodarowania miejskim zasobem mieszkaniowym. Zależy nam na zwiększeniu liczebności mieszkań komunalnych, ale w obiektach własnych gminy, a nie wspólnotach mieszkaniowych powstałych na skutek zbycia pojedynczych lokali w kamienicach. Staramy się opuszczać wspólnoty, w których mamy nieznaczny udział. Zbycia dokonujemy przede wszystkim w formie przetargów nieograniczonych, w których członkowie wspólnot mogą jak najbardziej brać udział. Wierzę, że działalność ChSIM przyniesie całej naszej społeczności bardzo dobre przemiany i poprawę jakości nie tylko gminnego zasobu mieszkaniowego, ale również większej części zespołu staromiejskiego.

Jakie jest pana stanowisko w sprawie (od)budowy lokalnej linii kolejowej Unisław-Chełmno? Jak się Pan zapatruje na zbudowanie szerszej koalicji, by lobbować w sprawie przywrócenia kolei w Chełmnie u władz wojewódzkich, centralnych, u poszczególnych parlamentarzystów z regionu (czy widzi Pan możliwości wspólnej pracy nad tematem – z władzami na wyższych szczeblach - wziąwszy pod uwagę, że Chełmno jest zapleczem kadr dla rozwoju Torunia czy Bydgoszczy)?

- Wspomniany przez Państwa projekt, został zainicjowany przez nas, w dobiegającej końca kadencji. W 2019 roku złożyliśmy fiszkę do programu „Kolej+” na reaktywację ww. linii kolejowej. Upatrywaliśmy racjonalnego narzędzia do przeanalizowania i ewentualnego podjęcia tego tematu. Niestety ostatecznie, żaden projekt liniowy z naszego województwa nie został utrzymany w programie „Kolej+”. Samorząd małego miasta nie jest w stanie samodzielnie poprowadzić tak dużego zadania. Sytuacja polityczna w kraju uległa znaczącej zmianie w październiku ubiegłego roku. W przypadku rozpoczęcia drugiej kadencji zamierzam podjąć wyzwanie zbudowania koalicji z lokalnymi parlamentarzystami, w celu podjęcia wspólnych działań zmierzających do realizacji tego ambitnego planu. Szczytem marzeń, byłaby linia łącząca Bydgoszcz z Grudziądzem przez Chełmno. Wszystko zaczyna się od marzeń.

Jak obecność specjalisty na stanowisku ds. komunikacji uzupełnia pana pracę?

- Zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Urzędu Miasta Chełmna w strukturach urzędu funkcjonuje stanowisko ds. promocji i komunikacji społecznej, jak rozumiem tego stanowiska dotyczy zapytanie.

Stanowisko to obejmuje wyłoniona w otwartym konkursie współpracowniczka, wykazująca się nieprzeciętnym zaangażowaniem w pracę, jak również bardzo wysokimi kompetencjami. W skład zakresu obowiązków na tym stanowisku wchodzi m.in. prowadzenie kampanii promocyjnej w ramach stron w mediach społecznościowych Chełmno-Miasto Zakochanych (zarówno Facebook, jak i Instagram) – nadmienię, że profil ten na Facebooku urósł z około 5 tys. do przeszło 20 tys. obserwujących i stał się jednym z najważniejszych nośników promocji naszego miasta. Wśród obowiązków jest również prowadzenie profilu Urząd Miasta Chełmna (również, zarówno Facebook, jak i Instagram), które stało się ważnym narzędziem bieżącej komunikacji na temat życia naszego miasta oraz prowadzonych przez zespół UM Chełmno działań.

Bardzo ważnym obowiązkiem jest koordynacja całego procesu wydawniczego Biuletynu Informacyjnego Miasta Chełmna: „Chełmno. Miasto Bliżej Ciebie”, który został powołany na wniosek środowisk senioralnych, proszących o drukowaną wersję informatora o życiu miasta. Już te trzy działania znacząco przekraczają pełen etat pracy. Ponadto w ramach niniejszego stanowiska realizowany jest szereg spotkań otwartych (w mijającej kadencji było ich około 30), spotkań konsultacyjnych, jak również koordynacji ze strony urzędu miasta działań promocyjnych, w tym tak dużych inicjatyw jak koncert „Lato. Muzyka. Zabawa”, czy „Walentynki Chełmińskie”. Nie ma tutaj przestrzeni na uzupełnianie mojej pracy. Jest mnóstwo pracy do wykonania.

Jakie ma pan konkretne plany dotyczące poprawy jakości edukacji, możliwego dostępu do nowoczesnych technologii w placówkach edukacyjnych oraz wsparcia nauczycieli?

- Edukacja na miarę XXI wieku to jeden z dziewięciu wiodących obszarów naszego programu. Poświęcaliśmy, poświęcamy i chcemy poświęcać edukacji dużą i należytą uwagę. Jest to obszar, w który osobiście się angażuję i czuję dużą dumę ze współpracy z kadrami chełmińskich szkół podstawowych oraz przedszkola miejskiego Tęczowy Zakątek, jak i placówek niepublicznych. Pozwolę sobie przytoczyć część programu wyborczego KWW Chełmno-Miasto Mieszkańców dotyczącego Edukacji: „Doprowadzimy do rozbudowy infrastruktury miejskiego przedszkola Tęczowy Zakątek, w tym utworzenia funkcjonalnej filii z dostosowaniem do potrzeb dzieci z ograniczeniami ruchowymi (realizacja inwestycji ze środków europejskich MOFT).”

  • Planujemy realizację 4-letniego projektu edukacyjnego „Poznaję, eksperymentuję, decyduję (etap II)”. W ramach projektu doposażymy pracownie przedmiotowych zajęć rozwijających zdolności uczniów, zapewnimy zajęcia rozwijające zdolności oraz zajęcia dla uczniów z trudnościami edukacyjnymi, we wszystkich miejskich szkołach podstawowych w Chełmnie oraz Przedszkolu „Tęczowy Zakątek” (realizacja projektu ze środków europejskich MOFT).
  • Będziemy dążyć do poprawy funkcjonalności obiektów chełmińskich szkół podstawowych, szczególnie Szkoły Podstawowej nr 2 w kompleksie dawnej Akademii Chełmińskiej.
  • Chcemy zwiększyć zakres pomocy i wsparcia psychologicznego w szkołach podstawowych oraz przedszkolu miejskim dla uczniów, nauczycieli i rodziców.
  • Będziemy dążyć do stworzenia systemu stypendialnego dla dzieci szczególnie uzdolnionych w różnych obszarach rozwoju osobistego.
  • Zwiększymy liczbę nauczycieli wspomagających i pomocy nauczyciela w związku z rosnącą liczbą dzieci ze specjalnymi potrzebami.
  • Jaki jest pana plan na poprawę promowania zdrowego stylu życia w mieście?

Promowanie zdrowego stylu życia jest naszym wspólnym zadaniem i powinno odbywać się wielotorowo. Regularnie robię to osobiście pokazując swoją aktywność fizyczną. W promocji biorą udział liczne kluby sportowe otrzymujące dotacje z miasta. Na działania w obszarze profilaktyki uzależnień desygnowaliśmy wyższe niż w przeszłości środki finansowe. Szkoły również wypełniają zadania w zakresie profilaktyki i promocji zdrowego stylu życia i należy to rozwijać. Odbywa się promowanie działań profilaktycznych dla mieszkanek i mieszkańców (regularnie uczestniczymy w programach profilaktycznych związanych chociażby z mammografią). Promowanie krwiodawstwa i dawstwa szpiku towarzyszące inicjatywom kulturalnym. Wraz z uruchomieniem środków finansowych w ramach nowej perspektywy unijnej powinny pojawić się możliwości realizacji projektów promujących zdrowy styl życia. Jest to zadanie między innymi dla organizacji pozarządowych, których wartościowe działania obserwujemy w naszym mieście.

Jaki jest pana plan na poprawę infrastruktury drogowej w mieście, proszę o podanie kolejności przewidywanych inwestycji?

- Potrzeby w zakresie inwestycji drogowych są ogromne. Realizujemy je wielotorowo. Podstawowe działanie to pozyskiwanie dodatkowych środków zewnętrznych na realizację zamierzeń inwestycyjnych.

W dobiegającej końca kadencji pozyskaliśmy na drogi ponad 20 mln zł. W bieżącym roku zamierzamy zrealizować: ulicę Kościuszki i Krótką (umowa na realizację inwestycji jest już podpisana), ulicę Brzozową (otwarcie ofert na realizację przewidziane w pierwszym tygodniu kwietnia), ulicę Konwaliową (druga połowa roku) oraz rozpocząć największe zadanie infrastrukturalne ostatnich lat: budowę ul. Gorczyckiego oraz układu drogowego wewnątrz os. 750-lecia.

W lipcu przewidujemy nabór z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg na inwestycje planowane na rok 2025. Zakładamy aplikowanie o środki na ul. Bocianią oraz Wojska Polskiego (odcinek równoległy do ul. Powstańców Wielkopolskich). Ponadto dysponujemy dokumentacją na ul. Polną i Łunawską oraz Łąkową i Panieńską. Zamierzamy jeszcze w tym roku rozpocząć projektowanie kolejnych dróg, szczególnie Przemysłowej i Budowlanej. Harmonogram realizacji inwestycji jest jednak zależny od warunków konkursowych i możliwości pozyskania środków zewnętrznych na poszczególne inwestycje drogowe. W kwietniu planowane są ponadto prace utrzymaniowe na drogach gminnych, zarówno z uzupełnieniem ubytków asfaltu, jak również prace na drogach gruntowych związane z wyrównaniem oraz uzupełnieniem nawierzchni.

Dlaczego nie zmierza pan do jak najszybszego wyjaśnienia sytuacji związanej z mobbingiem w podległym panu urzędzie (proces przeciągany jest przez stronę urzędu)?

- Nie jest to prawda, jakoby Urząd Miasta Chełmna miał przedłużać proces. Cała procedura prowadzona jest przez niezależny organ – Sąd Rejonowy w Grudziądzu. Wnoszenie przez stronę powodową o przesłuchanie nowych świadków, nawet tych, którzy nigdy nie pracowali w urzędzie, w naturalny sposób prowadzi do przedłużania procesu. Wierzę, że rozstrzygnięcie w tym półroczu się pojawi, wierzę również, że będzie korzystne dla Urzędu Miasta Chełmna. Nadmieniam, że to nie burmistrz jest pozwany za rzekome działania mobbingowe, tylko urząd. W urzędzie były wprowadzone procedury antymobbingowe, z których żaden z pracowników nie

skorzystał. Postępowanie przed sądem pracy z powództwa byłej pracowniczki urzędu jest prowadzone zgodnie z wyznaczonym przez sąd harmonogramem rozpraw. Jak do tej pory sąd nie orzekł o występowaniu mobbingu.

Temat ten został ostatnio wywołany na sesji Rady Miasta. Pani mecenas odniosła się do niego obszernie. Całej sprawie nadano kontekst polityczny, o czym powiadomiliśmy sąd.

Ile dotychczas kosztowały – ponad dwuletnie - usługi prawników w sprawie mobbingu?

- W sprawie rzekomego mobbingu nie korzystaliśmy z dodatkowych usług prawników. Sprawa toczy się nie przeciwko burmistrzowi, lecz przeciwko Urzędowi Miasta. Dlatego została powierzona prawnikom, którzy na co dzień prowadzą obsługę urzędu miasta. W związku z tym proces nie wygenerował dodatkowych kosztów z tytułu obsługi prawnej.

Czy na koniec kadencji nadal uważa pan, że powołanie skarbnika bez konkursu było dobrym posunięciem?

- Prawo daje burmistrzowi możliwość powołania skarbnika. Obecnie zajmujący stanowisko skarbnika pracownik jest fachowcem w zakresie finansów publicznych, o czym świadczą m.in. pozytywne wyniki kolejnych instytucji kontrolujących, w tym zakończonej w marcu kontroli okresowej Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy. Nadmieniam, że wszystkie osoby zatrudnione w mijającej kadencji zostały przyjęte do pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Co pan zamierza zmienić w swoim dalszym zarządzaniu miastem, aby nie powtórzyła się sytuacja bezpowrotnej straty 850 tys. zł z budżetu miasta na rzecz starostwa powiatowego?

- Z powstaniem zobowiązania miasta wobec powiatu nie mam nic wspólnego. Zapłata staroście powinna była nastąpić jeszcze w 2018 roku. Fakty są takie, że w jednej z poprzednich kadencji podpisano niekorzystny dla miasta aneks nr 9 (2013 rok), a to, w opinii sądu pierwszej instancji, przesądziło o przegranej miasta. „Odziedziczając” tę sprawę i będąc pozwanym, jako obecny burmistrz, musiałem wyczerpać całą procedurę prawną, tak jak starosta musiał z tej procedury skorzystać.

Nadmieniam, że zapłata z tytułu wyroku sądowego nie podlega kategorii „stać nas czy nie stać nas na zapłatę”. Postanowienie sądu należy wykonać. Już dotychczas podjąłem szereg działań, których celem jest zapobieganie takim sytuacją w przyszłości. To przede wszystkim przeciwdziałanie ryzyku takich zdarzeń, poprzez wzmacnianie kadr urzędu oraz czujności służb finansowych i prawnych. Celem urzędu miasta jest przede wszystkim, aby był to sprawny organ obsługujący życie miasta, aby tak było, kluczowe, abyśmy mieli kompetentnych pracowników oraz kadry zarządzające. Wierzę, że ta sytuacja uległa znaczącej poprawie przez ostatnie lata. Wierzę, że urząd w nowej kadencji będzie miejscem dobrej współpracy i dobrej pracy na rzecz mieszkanek i mieszkańców naszego miasta.

Odnosząc się do kwestii bezpowrotnej utraty pieniędzy, chciałbym zwrócić uwagę na następującą kwestię, zasądzone pieniądze były w dyspozycji Starostwa Powiatowego, którego siedziba znajduje się na terenie naszego miasta. Środki te zostały więc wykorzystane przez Powiat dla dobra mieszkańców Chełmna i powiatu chełmińskiego. Co więcej, dzięki dobrej współpracy ze starostwem część tej kwoty została odzyskana w postaci dotacji da miasta na budowę drogi przy pasie drogi powiatowej przy ulicy Łunawskiej (200 tys. zł). Zgodnie z odbytymi w starostwie rozmowami, istnieje możliwość pozyskania kolejnych dotacji dla Chełmna.

Czy zamierza pan powołać ponownie Adama Jendryczkę i Kamilę Cieślewicz na stanowiska dyrektorów, gdy skończą się im kadencje?

- Taka decyzja nie jest nigdy jednostronna, a tym bardziej jednoosobowa. Bardzo dobrze oceniam dotychczasową współpracę z całą trójką dyrektorów chełmińskich instytucji kultury. Uważam, że każda z instytucji jest bardzo dobrze zarządzana i prowadzi rozwojową politykę, czego efekty odczuwamy my – społeczność

Chełmna. Biblioteka jest regularnie czynna w soboty. Oferta zajęć w ChDK sprawiaja, że obiekt pęka w szwach, a rynek jest niejednokrotnie zbyt mały dla pomieszczenia zainteresowanych uczestnictwem w wydarzeniach plenerowych.

W muzeum Sala Ślubów stała się wehikułem czasu sprowadzającym nas do 1596 roku, a sklepik informacji turystycznej jest regularnie miejscem nie tylko zakupu pamiątek, ale również prezentów dla miłośników naszego miasta.

Mam poczucie, że mamy naprawdę dobrych menadżerów kultury w Chełmnie, którzy mam nadzieję, będą gotowi, by kontynuować misję zarządzania instytucjami. Decyzja co do kontynuacji będzie zależała od motywacji dyrektorów oraz szczegółowej analizy mijającej kadencji i pomysłów na dalszy rozwój placówek, kluczowa będzie również opinia innych instytucji oraz organizacji pozarządowych działających w obszarze kultury. Myślę jednak, że powinien to być tryb konkursowy, analogicznie do placówek oświatowych. Decyzji tej nie podejmę jednak jednoosobowo.

Jakie ma pan plany współpracy z lokalnymi służbami w celu poprawy bezpieczeństwa mieszkańców miasta?

- Uważam, że ta współpraca już dziś jest na bardzo wysokim poziomie, jednak widzę jeszcze obszary do intensyfikacji. Zależy mi na rozbudowie sieci monitoringu, tak, aby usprawnić działania zarówno straży miejskiej, jak i policji. Zależy mi na rozwoju OSP Chełmno, tak, aby wzmocnić działania zarówno OSP, jak i PSP. Zależy mi na rozwoju współpracy z WOPR, aby poprawić bezpieczeństwo na akwenach. Mądrymi zapisami w lokalnych aktach prawa miejscowego chciałbym również zapewnić możliwość rozbudowy szpitala powiatowego w Chełmnie. Każde z tych działań to cegiełka w budowaniu wspólnego celu: Chełmna – bezpiecznego i przyjaznego dla każdej i każdego z nas.

Jakie ma pan plany na pobudzenie inicjatyw społecznych, sprzyjających budowaniu społeczeństwa obywatelskiego?

- Za nami ogromny krok w postaci powołania Chełmińskiego Inkubatora Organizacji Pozarządowych, który dał możliwość lokalizacji siedziby nie tylko stowarzyszeń czy fundacji, ale również grup nieformalnych, inicjujących działania budujące społeczeństwo obywatelskie Chełmna. Uważam, że to milowy krok dla naszego miasta. Kolejnym krokiem było zaproszenie LGD Chełmno do współdziałania w kamienicy, a także zwiększenie składki członkowskiej na rzecz LGD, dzięki czemu możliwe jest pokrycie wkładów własnych w kolejne projekty i programy. Bardzo mnie cieszy dołączenie LGD do programu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności „Działaj Lokalnie”, dzięki któremu LGD będzie miała możliwość realizacji mikrograntów na lokalne inicjatywy. Sukcesywnie zwiększamy zaangażowanie organizacji pozarządowych w życie miasta, zwiększając pulę środków na konkursy w różnorodnych obszarach życia miasta, chciałbym kontynuować ten kierunek.

Jakie planuje Pan wdrożyć innowacyjne rozwiązania technologiczne w przestrzeni miejskiej i w podległych miastu instytucjach, sprzyjające ochronie środowiska?

- Temat ochrony środowiska, ale również dbałości o kwestie związane z zmianami klimatu są istotne zarówno dla mnie, jak i całego zespołu KWW Chełmno-Miasto Mieszkańców. Na wstępie pozwolę sobie przytoczyć część naszego programu, obszar pt. „Prawdziwie czyste powietrze”: „Będziemy kontynuować programy dotacyjne umożliwiające poprawę efektywności energetycznej budynków, jak również wymianę źródeł ogrzewania. Utrzymamy możliwość łączenia źródeł finansowania, będziemy również wspierać przemiany w zakresie budynków komunalnych i kamienic. Będziemy kontynuować zmiany w przestrzeni publicznej, wprowadzając nową i poprawiając jakość obecnej zieleni w mieście, szczególnie drzew, krzewów oraz kwiatów wieloletnich. Uporządkujemy funkcjonowanie sieci kanalizacyjnej w celu wyeliminowania uciążliwości w przypadku opadów deszczu, ze szczególnym uwzględnieniem obserwowanych wystąpień na os. Skłodowskiej, os. 750-lecia oraz Placu Wolności. Wprowadzimy system dotacyjny umożliwiający dofinansowanie zakupu i montażu systemu zagospodarowania wód opadowych na własnej posesji. Zintensyfikujemy prace dotyczące zieleni wysokiej – zapewnimy większą dbałość o usuwanie jemioły i posuszu w drzewach wysokich.”

W dobiegającej końca kadencji zrealizowaliśmy cztery instalacje fotowoltaiczne: w kompleksie SP nr 4, w ramach kompleksu Oczyszczalni Ścieków, w sąsiedztwie Stacji Uzdatniania Wody oraz w kompleksie ZAZ Nad Jeziorem Starogrodzkim. Zarówno ZAZ, jak i Grudziądzka 36 zostały wyposażone w pompy ciepła.

Kolejne inwestycje w zakresie poprawy efektywności energetycznej przed nami, to zarówno drugi etap modernizacji kompleksu ZAZ Nad Jeziorem, jak i obiektu ChDK, jak również modernizacja Stacji Uzdatniania Wody. W ramach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przyjętego 20 marca 2024 r. zabezpieczyliśmy również możliwość rozwoju dużej instalacji fotowoltaicznej wraz z magazynem energii, służącym pod osiągnięciem samodzielności energetycznej ZWiK. Marzeniem jest również wprowadzenie transportu nisko lub zeroemisyjnego, w postaci elektrycznych autobusów. Te kroki będą jednak możliwe wyłącznie przy uzyskaniu solidnego finansowania zewnętrznego.

Jakie kroki zamierza Pan podjęć (w ciągu najbliższego roku) w celu zlikwidowania wykluczenia komunikacyjnego Chełmna (swobodny dojazd do Świecia, do Terespola, zwiększenie liczby połączeń z Bydgoszczą)? Jak Pan chce spowodować, żeby do Chełmna latem wjeżdżały autobusy rejsowe?

- Przede wszystkim przez dalszą współpracę z samorządem wojewódzkim oraz samorządami powiatu chełmińskiego i świeckiego. Podjęliśmy już wspólną inicjatywę z jednym z przewoźników, zmierzającą do uruchomienia stałego połączenia ze stacją kolejową w Laskowicach Pomorskich przez Świecie. Takie działanie wymaga współpracy kilkorga partnerów, jednak wierzę, że jest możliwe, a ja jestem zdeterminowany do drążenia tego tematu, tak, aby poprawić dostępność do stacji kolejowych dla mieszkanek i mieszkańców naszego miasta. W temacie połączeń regionalnych z Grudziądzem, Bydgoszczą i Toruniem jest to kontynuacja współpracy z samorządem wojewódzkim oraz przewoźnikiem. Wyzwaniem największym są ww. połączenia rejsowe, których liczba diametralnie uległa zmniejszeniu. Połączenia, które obecnie funkcjonują i przejeżdżają w sąsiedztwie Chełmna przez S5 lub A1 są liniami komercyjnymi.

Zjeżdżanie do Chełmna jest dla nich małoopłacalne lub kompletnie nieopłacalne. Nie mniej w tym temacie również zamierzam się zaktywizować. Kluczowa tutaj będzie rozmowa bezpośrednio z przedstawicielami przewoźników.

Dlaczego zlikwidował pan budżet obywatelski, odcinając tym samym mieszkańcom możliwość współdecydowania o swoich sprawach (dlaczego nie konsultował Pan tej decyzji z mieszkańcami)?

- Budżet obywatelski jest obowiązkowy w miastach na prawach powiatu (w przypadku naszego województwa są to jedynie: Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń i Włocławek). W pozostałych gminach, w tym w naszym mieście jest to możliwość, z tym, że wysokość budżetu obywatelskiego musi wynosić analogicznie, jak i w miastach na prawach powiatu co najmniej 0,5 proc. wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu. W przypadku Chełmna mówimy więc o kwocie przekraczającej 500 tys. zł.

Pełnoprawny budżet obywatelski został zrealizowany dwukrotnie. W pierwszym głosowaniu zwyciężył projekt realizacji SkateParku. W drugim został wybrany jeden projekt inwestycyjny dotyczący zakupu wozu strażackiego dla OSP Chełmno, oraz projekt społeczny przesiewowego badania wad postawy wśród dzieci szkolnych. Każdy z tych projektów jest wartościowy i godny pochwały. Budżet miejski jest jednak ograniczony. Wielkość potrzeb inwestycyjnych jest natomiast ogromna. W celu zapewnienia wkładów własnych w celu realizacji szeregu inwestycji, a także zabezpieczenia środków na wkłady własne w projekty nowej perspektywy finansowej zaproponowaliśmy radzie miasta czasowe odroczenie kontynuacji budżetu obywatelskiego. Z nadzieją na jego rychłe przywrócenie, szczególnie w postaci mikrograntów na inicjatywy sąsiedzkie i lokalne. Mam nadzieję, że taka formuła będzie mogła zaistnieć w formie głosowania obywatelskiego jeszcze w 2024 roku, a w formie wykonania w 2025 roku.

W jaki sposób zamierza pan poprawić finanse miasta (to nie jest pytanie o pozyskiwanie środków zewnętrznych)?

- Finanse miasta są w przyzwoitym stanie. Rozpoczynając pracę w urzędzie zadłużenie wynosiło 3,8 mln zł. Dzisiaj wynosi 0 zł, pomimo tego zrealizowaliśmy inwestycje za kilkadziesiąt milionów złotych. Dalsza poprawa finansów miasta to przede wszystkim dbałość o możliwości rozwoju nowej zabudowy, zarówno produkcyjnej, usługowej, jak i mieszkaniowej. Milowy krok nastąpił 20 marca 2024 r. poprzez przyjęcie zmian planów zagospodarowania przestrzennego dla powierzchni niemal 5 km2 miasta!

Na tej podstawie zostało złożone już pierwsze pozwolenie na budowę, uwaga 212 mieszkań! Ostatnie tak duże osiedle, to powstające przez kilkanaście lat osiedle Raszei! Dbałość o finanse miasta to więc w dużej mierze dbałość o napływ inwestycji oraz napływ nowych mieszkańców. Ogromną szansę upatruję w powołaniu w Chełmnie Inkubatora Przedsiębiorczości wraz z Co-Workingiem (miejscem indywidualnej pracy zdalnej, z możliwością wynajmu biurka czy miejsca spotkania). To szansa dla ludzi pracujących w nowych technologiach, w tym całej ogromnej sferze działalności internetowej. Dzięki zwiększaniu możliwości zarobkowania mieszkanek i mieszkańców miasta, pośrednio bogaci się miasto jako cała społeczność, w tym finanse naszej gminy. Dużą szansę upatruję również w kolejnych projektach związanych z poprawą efektywności energetycznej, rozsądnie oglądamy każdą złotówkę, tak, aby nie wydawać środków zbędnie, ale inwestować w rozwój miasta i naszej lokalnej społeczności.

Już głosowałeś!

Komentarze (0)

STOP HEJTOWI - PAMIĘTAJ - NIE JESTEŚ ANONIMOWY!
Jeśli zamierzasz kogoś bezpodstawnie pomówić, wiedz, że osobie pokrzywdzonej przysługuje prawo zgłoszenia tego faktu policji, której portal jest zobligowany wydać numer ip Twojego komputera: 18.189.170.206

Internauci piszący komentarze ponoszą za nie pełną odpowiedzialność karną i cywilną. Redakcja zastrzega sobie prawo do ingerowania w treść komentarzy lub ich całkowitego usuwania jeżeli: nie dotyczą one artykułu, są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, naruszają normy prawne lub obyczajowe.

Dodaj komentarz
Powrót do strony głównej
×

Dodaj wydarzenie

Wydarzenie zostanie opublikowane po zatwierdzeniu przez moderatora.

Dane do wiadomości redakcji
plik w formacie jpg, max 5 Mb
Zgłoszenie zostało wysłane - zostanie opublikowane po akceptacji administratora.
UWAGA: W przypadku imprez o charakterze komercyjnym zastrzegamy sobie prawo do publikacji po uzgodnieniu ze zgłaszającym opłaty za promowanie danego wydarzenia.
×

Niezbędne pliki cookie

Te pliki cookie są niezbędne do działania strony i nie można ich wyłączyć. Służą na przykład do utrzymania zawartości koszyka użytkownika. Możesz ustawić przeglądarkę tak, aby blokowała te pliki cookie, ale wtedy strona nie będzie działała poprawnie. Te pliki cookie pozwalają na identyfikację np. osób zalogowanych.

Zawsze
aktywne

Analityczne pliki cookie

Te pliki cookie pozwalają liczyć wizyty i źródła ruchu. Dzięki tym plikom wiadomo, które strony są bardziej popularne i w jaki sposób poruszają się odwiedzający stronę. Wszystkie informacje gromadzone przez te pliki cookie są anonimowe.